WANTED: echte werkgever (1102 hits)

Ik zit aan mijn bureau en langs mij ligt de Bijbel a.k.a. Codex Welzijn op het werk (eigen Konsilo-uitgave, wat had u gedacht?). Het is een wonderlijk boek, het resultaat van hard werk van specialisten, uitgedund én aangedikt door ons uniek sociaal overleg en tot slot voorzien van een aantal nodige (en minder nodige) administratief-juridische ornamenten door een batterij ijverige Brusselse kantoorklerken. Geen wonder dat het, afhankelijk van de uitgave, 500 tot 650 pagina’s telt. Voorwaar geen weekendliteratuur voor in de hangmat. En dit is nog maar de basis: ik zou je de hele dag kunnen entertainen met andere welzijnsgerelateerde wetgeving en normen.

De Codex omschrijft een aantal rollen heel uitgebreid, tot in de kleinste details. Bijvoorbeeld onze rol: elke preventieadviseur zou na het lezen van zijn Bijbel exact moeten weten wat er wordt verwacht van hem of haar, wat hij of zij mag of niet mag, wat de opleiding moet zijn om zich preventieadviseur te mogen noemen, wat onze rechten en plichten zijn… Hetzelfde geldt in meerdere of mindere mate voor de externe preventiediensten, de arbeidsarts, de psychosociaal preventieadviseur, de vertrouwenspersoon, de interne hulpverleners in het kader van eerste hulp en brandbestrijding, de externe diensten voor technische controles, Toezicht welzijn op het Werk (de inspectie dus)…

Tot zover de mindere goden. Het decor zeg maar. Er is echter één betrokkene die de rol van God de Almachtige krijgt: de werkgever. Een simpele word count in de digitale versie van de Codex levert maar liefs 1102 hits op! Meestal wordt het woord werkgever gevolgd door een gebiedende bepaling: hij “zal” of “moet” zaken realiseren zoals de Bijbel dat voorschrijft.

(Geheel terzijde: het woord preventieadviseur levert exact 666 hits op! Toeval? Of ziet de wetgever ons echt als de Duivel of tenminste diens advocaat?)

Handig accessoire voor onze typische veiligheidshelm (Grandado.com)

Hier stuiten we volgens mij op het grootste conceptuele probleem in de Codex: wie is nu die werkgever? En wanneer? Hoe? Waarom?

De Codex licht een tipje van de sluier op door summier het begrip “hiërarchische lijn” te omschrijven: “alle door de werkgever aangeduide werknemers die een gedeelte van het gezag van de werkgever over de werknemers uitoefenen”. Ok, duidelijk: de hoogste leidinggevende, of het nu de CEO is van een multinational, of de eigenaar van een kleine KMO, kan nu eenmaal niet alles zelf doen en delegeert gezag en bevoegdheid naar zijn hiërarchische lijn.

De Codex impliceert dat dit delegeren ook moet gebeuren over welzijn op het werk.

Vertaald naar de praktijk betekent dit dat de technische verantwoordelijke de verplichtingen van de werkgever opneemt als het gaat over technische zaken die met veiligheid te maken hebben, dat de personeelsverantwoordelijke die rol op zich neemt als het gaat over mensgerelateerde zaken zoals psychosociaal welzijn enz.

Logisch, toch?

Reality check: niet iedereen vindt dit logisch.

In de praktijk merken we vaak dat mensen die perfect in het profiel van “werkgever” passen, zich totaal niet aangesproken voelen*. Er staat nu eenmaal niet letterlijk in de Codex dat de Facility Manager, HR manager, Technical Manager, Operations Director, Plant Manager, HR Director, HR business partner, HR officer, Purchasing Director, Engineering Lead… iets moet doen (de Codex spreekt helaas ook geen hedendaags Engels of managementkromtaal).

Dus; als het niet zo in de wetgeving staat, waarom zouden ze zich aangesproken voelen? Toch niet omdat de preventieadviseur dat zegt?

“Als de bedrijfsjurist het met een strenge blik zegt, kunnen we het nog aannemen… maar de preventieadviseur? Is die luilak daar trouwens niet zelf verantwoordelijk voor en probeert die niet zijn werk in onze bak te leggen?!?”

Hoe lossen we dit op? Mijn ervaring: veel massagewerk, wat duwen en trekken, nudgen, blijven proberen, volhouden, veel geduld hebben, je niet laten ontmoedigen, coachen, daadwerkelijk helpen en niet onze strikte adviesrol blijven hangen.

Hoe lossen jullie dit op, collega’s?

*Disclaimer: ze bestaan, de organisaties waar deze rollen wel correct worden ingevuld. Maar daar gaat dit stukje nu net niét over.  

Boek een online sessie met Stijn Indenhoek en ontdek wat je nog allemaal over preventie kunt leren.